Khi con chuyển tiếp từ Mầm non vào Tiểu học, chắc hẳn cha mẹ có nhiều lo lắng: liệu con đi học có vui không? Liệu con có được thầy yêu bạn mến? Và liệu con có thể học tốt với cách học hoàn toàn khác?

Bài viết này gồm 2 phần và chia sẻ về những điều cha mẹ có thể làm để hỗ trợ, giúp những năm Tiểu học của con có nhiều niềm vui, giúp con phát triển mạnh mẽ Tư duy cũng như Năng lực xã hội – những công cụ cần thiết cho thành công và hạnh phúc suốt đời của con sau này.

1. NHỮNG ĐIỀU QUAN TRỌNG TRONG GIAI ĐOẠN CHUYỂN TIẾP VÀO TIỂU HỌC

Trẻ em trong giai đoạn Tiểu học (tuổi thiếu niên) có những đặc điểm tâm lý và nhận thức vô cùng đặc biệt:

• Các em bắt đầu có XU HƯỚNG XÃ HỘI mạnh mẽ. Xu hướng xã hội này giúp các em nhìn nhận và tiếp nhận XÃ HỘI THỰC TẾ với mọi dáng vẻ của nó, từ đó hình thành CON NGƯỜI XÃ HỘI trong các em, và ảnh hưởng rất lớn tới hành vi xã hội của các em sau này.
• Các em bắt đầu NHẠY CẢM VỚI ĐẠO ĐỨC XÃ HỘI, thường xem xét hành vi của những người xung quanh và của chính bản thân mình, so sánh chúng với các tiêu chuẩn đúng sai của xã hội mà “người lớn nói”, rồi từ đó thiết lập hệ thống giá trị mà bản thân các em tin tưởng.
• TRÍ TƯỞNG TƯỢNG của các em phát triển mạnh mẽ. Và các em chìm đắm trong tưởng tượng về những gì mà các em không được nhìn thấy (loài người thời cổ xưa hay những người phía bên kia trái đất sống ra sao, tương lai trông sẽ như nào…). Điều này khiến khi bước vào tiểu học chính là THỜI ĐIỂM ĐÚNG để các em tìm hiểu về vũ trụ, khoa học, địa lý và lịch sử – bằng cách người lớn gieo vào trong các em những nỗi hỏi tò mò và niềm đam mê khám phá. (Ngược lại, đây cũng là thời điểm vô cùng quan trọng mà nếu sự dẫn đường, hỗ trợ của người lớn không đúng đắn thì trí tưởng tượng của các em sẽ dễ đi tới ảo tưởng.)
• TƯ DUY TRỪU TƯỢNG và khả năng TƯ DUY LẬP LUẬN của các em phát triển, khiến khoảng thời gian tiểu học các em tự có sự thôi thúc, hứng thú để với tìm hiểu mọi điều trên thế giới. Người lớn, vì thế, sẽ có vai trò quan trọng trong việc tạo lập môi trường để hỗ trợ cho mong muốn này của các em, với rất nhiều tài nguyên học tập khác nhau, và cách hướng dẫn đúng.

Vì thế, để có thể hỗ trợ tốt nhất cho sự phát triển của trẻ môi trường giáo dục cần:

2. LÀM GÌ ĐỂ CON YÊU THÍCH VIỆC HỌC NGAY TỪ NHỮNG NĂM TIỂU HỌC

Khi con bạn chuyển tiếp vào tiểu học – chuyển từ PREschool sang SCHOOL – đó là một thời điểm quan trọng. Các giai đoạn chuyển tiếp thường không kéo dài, nhưng những ấn tượng mà nó để lại luôn sâu sắc. Những cảm xúc đầu tiên, những nhận định đầu tiên của con về Trường học, Lớp học, Việc học trong thời kỳ chuyển tiếp vào Tiểu học sẽ là những ấn tượng lâu dài khó phai, ảnh hưởng tới Tình yêu học tập suốt đời của con.

Kiến thức thì cũ đi mỗi ngày, và không một nhà trường nào có thể dạy cho con tất cả kiến thức con cần cho công việc trong suốt cuộc đời của mình. Để có thể làm tốt công việc (cả trong sự nghiệp và trong gia đình), thì con cần yêu thích việc học và sẵn sàng để tự học ngay cả khi đã trưởng thành.

Vậy, làm thế nào để ngay từ những ngày đầu tiểu học con đã có TÌNH YÊU HỌC TẬP

HÃY BẮT ĐẦU VIỆC HỌC VỚI NIỀM VUI. Trẻ em cần nhiều niềm vui trong công việc (và người lớn cũng thế):

• Khi vào tuổi tiểu học, trí tưởng tượng và tư duy trừu tượng của các con đang nở bừng rực rỡ – và nếu các bài học nương theo điều này thì các con sẽ có nhiều niềm vui khi học tập. Ở các trường Montessori như Maya, các con sẽ được nghe rất nhiều câu chuyện kể – những câu chuyện này dẫn dắt trí tưởng tượng, gợi lên trong các con sự tò mò, thúc đẩy các con ham muốn học hỏi.
• Hãy để các con có được những trải nghiệm thực tế phong phú trong thời gian đi học (thay vì chỉ ngồi yên và lắng nghe mỗi ngày). Hãy thử ngắm nhìn những gương mặt sáng bừng, nhìn vào mắt con lúc con trải nghiệm một điều gì đó mới – cha mẹ sẽ hiểu vì sao những trải nghiệm thực tế phong phú trong học tập có thể góp phần xây dựng tình yêu, lòng ham muốn học hỏi trong các con.
• Hãy để các con được làm song song với học (Do to Learn). Khi đôi tay được hoạt động để kiểm chứng hoặc tìm ra những nhận thức trong đầu, niềm vui của sự hiểu rõ và cảm thấy tự tin sẽ lớn dần lên trong con mỗi ngày.
• Hãy để các con được làm việc cùng nhau. Trẻ tiểu học đang trong thời kỳ phát triển Con người xã hội. Các con yêu thích được làm việc cùng bạn bè của mình. Ở các trường Montessori như Maya, xu hướng xã hội của các con sẽ được nâng đỡ bằng cách tạo nhiều cơ hôi cho các con hoạt động nhóm (nhóm trộn độ tuổi/ nhóm cùng đam mê/ nhóm dự án v.v…). Và người lớn có thể nhìn thấy rất nhiềm niềm vui khi các con làm việc trong mối liên kết với một nhóm bạn như này.

HÃY TÔN TRỌNG, NHÌN NHẬN ĐIỂM MẠNH CỦA CON, tạo cơ hội cho các con phát triển dựa trên điểm mạnh của mình và dần tự tin hơn mỗi ngày.

Khi người ta tin vào sức mạnh của chính bản thân mình, tin rằng mình có giá trị và mình làm được, thì người ta sẽ có nhiều hơn tình yêu và sự hứng khởi hơn trong công việc của mình. Vì thế:

• Hãy lắng nghe và quan sát, và trao cho các con những hoạt động, những dự án phù hợp với năng lực và đam mê của các con.
• Thay vì đánh giá các con theo một tiêu chuẩn chung nào đó, hãy ghi nhận sự phát triển của các con mỗi ngày – so với chính con ngày hôm qua, và để các con tự đánh giá chính mình. Điều này giúp con hiểu giá trị cũng như con đường của mình. Và sự tin tưởng hơn vào chính mình mỗi ngày sẽ giúp con có được niềm vui vững bền.