Trao quyền tự do lựa chọn cho trẻ theo phương pháp Montessori

Đưa ra lựa chọn thực tế

Sự lựa chọn và quyền tự do trong giới hạn là giá trị cốt lõi của môi trường Montessori và nuôi dạy con cái. Qua một loạt bài viết, chúng tôi sẽ xem xét vai trò của sự lựa chọn cả trong và ngoài lớp học. Bài viết này bắt đầu cuộc hành trình bằng cách kiểm tra tầm quan trọng của các lựa chọn thực tế.

Cho phép trẻ lựa chọn là điều không thể thiếu đối với Montessori vì nó có nghĩa là chúng ta tôn trọng trẻ. Cho trẻ lựa chọn là trao quyền và điều này rất quan trọng. Sự lựa chọn cho phép tất cả chúng ta, bao gồm trẻ em, trở thành người chủ thực sự của bản thân và môi trường quanh chúng. Chúng ta thường mong đợi trẻ em kiểm soát bản thân và đưa ra những lựa chọn tốt, nhưng chúng ta không cho chúng cơ hội thực hành một trong hai điều này. Nếu bạn muốn con bạn học cách kiểm soát cơ thể chúng, trước tiên bạn phải cho phép chúng di chuyển cơ thể. Nếu bạn muốn trẻ đưa ra lựa chọn tốt, bạn phải cho trẻ thực hành lựa chọn.

Tuy nhiên, không phải tất cả các sự lựa chọn đều giống nhau. Để gặt hái những lợi ích của việc được tự lựa chọn, chúng ta phải tuân theo những quy luật nhất định. Một trong số đó là tính chân thực của sự lựa chọn.

Thông thường các lựa chọn chúng ta đưa ra cho trẻ không phải là lựa chọn thực sự. Tôi đoán tất cả chúng ta đã có những khoảnh khắc từng nói: “Nếu con không đi giày vào thì con sẽ không thể đến trường”. Và, nếu chúng ta thành thật với chính mình thì chúng ta đều biết rằng điều đó không chính xác; sự lựa chọn đó là không có thật. Khi trẻ không muốn đi giày, cha mẹ có lẽ sẽ ấn đôi giày vào chân chúng và rồi dẫn chúng đi học. Hoặc có lẽ cha mẹ sẽ đổi chiến thuật đàm phán kiểu như: “Mẹ bảo này, nếu con đi giày vào thì con có thể ….”

Một sự lựa chọn chân thật trong tình huống trên sẽ là: “Con sẽ tự đi giày vào hay bố sẽ đi cho con?” Hay “Con sẽ đi giày bên trái trước hay giày bên phải trước?” (Với cách làm thứ hai, cha mẹ có thể cần theo dõi và nói thêm “Mẹ thấy là con không chọn được đi giày bên trái hay bên phải trước. Mẹ sẽ đi cho con chiếc bên trái trước nhé.”)

Nếu muốn con mình thực sự được lợi từ quá trình đưa ra lựa chọn thì trẻ cần phải được lựa chọn thực sự, cho dù cha mẹ coi đó chỉ là luyện tập. Nếu một đứa trẻ chỉ được lựa chọn giả vờ (hoặc các “lựa chọn” không phải là lựa chọn chân thực), trẻ sẽ cho rằng lựa chọn của chúng không quan trọng và cũng không có giá trị. Hơn nữa, trẻ sẽ không học được về hậu quả (tốt hay xấu!) khi đưa ra những lựa chọn đó.

Có lẽ trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái, những lựa chọn giả không tạo dựng được niềm tin và chúng không giúp con cái chúng ta hiểu hơn về thế giới. Nếu chúng ta nói với con cái chúng ta một điều nhưng sau đó làm một việc khác hoàn toàn thì làm sao trẻ biết được chúng ta muốn nói gì? Làm sao trẻ có thể biết rằng lần sau chúng ta thực sự có ý là x hay y? Khi đưa ra một lựa chọn hãy cố gắng hết sức để nói những điều bạn muốn nói và muốn những điều bạn nói. Vâng, đây là một kỹ năng cần thực hành!

Nếu chúng ta cho trẻ một sự lựa chọn, chúng ta nên cố gắng đảm bảo đó là một lựa chọn thực sự. Sự tin tưởng được xây dựng dựa trên lời nói chân thành và thành thực có ảnh hưởng sâu sắc đến trẻ. Nó cung cấp cho trẻ một nền tảng vững chắc để khám phá thế giới. Nó cho phép trẻ thấy sức mạnh của sự lựa chọn và hành động của trẻ. Các ranh giới và giới hạn vốn có của các lựa chọn thực tế mang lại sự an toàn và nhất quán, giúp nuôi dưỡng sự phát triển của trẻ em.

Lựa chọn, đặc biệt là học cách đưa ra lựa chọn tốt, là một kỹ năng cần được học. Phải mất thời gian để trau dồi kỹ năng này, đó là lý do tại sao chúng tôi tìm cách trao nhiều cơ hội để trẻ thực hành. Cố gắng dành thời gian để suy nghĩ về những gì bạn đang nói với con bạn, đảm bảo rằng bạn đang đưa ra một lựa chọn thực sự. Bạn sẽ dành tặng con mình một món quà tuyệt vời khi bạn cho phép con thực sự thực hiện các lựa chọn.

Ảnh chụp tại các Xưởng Mộc và Xưởng Thủ công ở Maya.

Bài viết từ Trường Villa Di Maria. Cảm ơn Trường về bài viết tuyệt vời này!