16 Kỹ Năng Của Thế Kỷ 21 Mà Trẻ Cần Có Để Thành Công – Theo Diễn Đàn Kinh Tế Thế Giới

16 KỸ NĂNG CỦA THẾ KỶ 21 LÀ GÌ?

16 Kỹ năng của thế kỷ 21 là bộ các kỹ năng mà người trẻ cần có trong thế kỷ 21, được nghiên cứu và đề xuất bởi Diễn đàn Kinh tế Thế giới thông qua nghiên cứu “New Vision for Education: Unlocking the Potential of Technology” (tạm dịch: Tầm nhìn mới cho Giáo dục: Mở khóa tiềm năng của công nghệ”,

16 KỸ NĂNG CỦA THẾ KỶ 21 BAO GỒM CÁC KỸ NĂNG NÀO?

16 kỹ năng được chia làm ba hạng mục, bao gồm Học vấn nền tảng, Năng lực và Phẩm chất. 

Học vấn nền tảng 

Hạng mục này bao gồm các kiến thức cơ bản, đóng vai trò là nền móng để từ đó người trẻ xây dựng và phát triển các kỹ năng, năng lực mang tính chất chuyên môn hơn. 

Bên cạnh những kiến thức cơ bản như đọc viết, tính toán; “Học vấn nền tảng” trong bộ 16 Kỹ năng của Thế kỷ 21 còn bao gồm các kiến thức về khoa học, công nghệ thông tin, tài chính, hiểu biết về xã hội. 

• Đọc viết: Khả năng đọc, hiểu và sử dụng ngôn ngữ viết
• Số học: Khả năng sử dụng số và các ký hiệu khác để hiểu và thể hiện các mối quan hệ định lượng
• Kiến thức khoa học: Khả năng sử dụng kiến thức và nguyên tắc khoa học để hiểu môi trường xung quanh con người và kiểm tra các giả thuyết 
• Kiến thức về CNTT & Truyền thông: Khả năng sử dụng và tạo nội dung dựa trên công nghệ, bao gồm tìm kiếm và chia sẻ thông tin, trả lời câu hỏi, tương tác với người khác và lập trình máy tính. 
• Kiến thức tài chính: Khả năng hiểu và áp dụng các khía cạnh khái niệm và số của tài chính trong thực tế 
• Kiến thức về văn hóa và con người: Khả năng hiểu, đánh giá, phân tích và kiến thức về nhân văn.

Năng lực

Năng lực ám chỉ cách tiếp cận và phản ứng của con người đối với các vấn đề và thách thức trong đời sống. Để thích ứng trong môi trường làm việc của thế kỷ 21, việc linh hoạt vận dụng những kỹ năng phù hợp trong thực tế để giải quyết vấn đề và phối hợp nhịp nhàng trong một tập thể là yếu tố rất cần được coi trọng.

• Sáng tạo: Khả năng liên tưởng và đưa ra những cách thức mới để giải quyết vấn đề, trả lời câu hỏi hoặc biểu đạt thông qua việc áp dụng, tổng hợp hoặc tái sử dụng kiến thức.
• Tư duy phản biện & Kỹ năng giải quyết vấn đề: Khả năng xác định, phân tích và đánh giá các tình huống, ý tưởng và thông tin để xây dựng các phản ứng và giải pháp. 
• Giao tiếp: Khả năng nghe, hiểu, truyền đạt và ngữ cảnh hóa thông tin thông qua các phương tiện bằng lời nói, phi ngôn ngữ, hình ảnh, và bằng văn bản.
• Cộng tác: Khả năng làm việc theo nhóm hướng tới một mục tiêu chung, bao gồm khả năng ngăn ngừa và quản lý xung đột.

Phẩm chất

“Phẩm chất” trong bộ 16 kỹ năng của thế kỷ 21 quyết định đến cách con người tiếp cận và phản ứng với môi trường xung quanh mình. 

• Tò mò: Khả năng và mong muốn đặt câu hỏi và thể hiện sự cởi mở và tò mò 
• Sáng kiến: Khả năng và mong muốn chủ động thực hiện một nhiệm vụ hoặc mục tiêu mới
• Kiên trì, bền bỉ: Khả năng duy trì sự quan tâm, nỗ lực, để hoàn thành một nhiệm vụ hoặc mục tiêu 
• Khả năng thích ứng: Khả năng thay đổi kế hoạch, phương pháp, ý kiến hoặc mục tiêu phù hợp với sự thay đổi của môi trường 
• Lãnh đạo: Khả năng chỉ đạo, hướng dẫn và truyền cảm hứng hiệu quả cho người khác để hoàn thành mục tiêu chung 
• Nhân thức về xã hội và văn hóa: Khả năng tương tác với người khác theo cách phù hợp với xã hội, văn hóa, và đạo đức.

TẠI SAO CẦN PHÁT TRIỂN 16 KỸ NĂNG CỦA THẾ KỶ 21?

Thế kỷ 21 mang đến nhiều thay đổi cho thế giới. Đó là sự bùng nổ của công nghệ, thông tin, kỹ thuật, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập nhanh giữa các quốc gia. Tuy nhiên, sự phát triển vượt bậc trong mọi mặt đời sống cũng kéo theo nhiều vấn đề về kinh tế và xã hội mà con người phải đối mặt và giải quyết.

Sự biến động không ngừng ấy, ngày càng đòi hỏi con người phải trang bị đầy đủ các kiến thức, kỹ năng và năng lực để thích nghi, cạnh tranh và đạt được thành công trong cuộc sống. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng hiện tại, nguồn nhân lực chất lượng cao sở hữu đủ bộ các kỹ năng cần thiết cho thời đại chưa đáp ứng đủ nhu cầu của xã hội và nền kinh tế.

Diễn đàn Kinh tế thế giới từng đưa ra nhận định “Để thành công trong thế giới phát triển nhanh và được điều khiển bởi công nghệ, học sinh không chỉ phải  trang bị kiến thức vững vàng trên các lĩnh vực như ngôn ngữ, toán và khoa học, mà còn phải sở hữu những kỹ năng như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, lòng kiên trì, sự phối hợp và lòng hiếu kỳ với cuộc sống”.

Với bộ kỹ năng trải đều từ học vấn nền tảng cho đến các năng lực và phẩm chất, học sinh có thể tự tin ứng dụng các kiến thức học thuật, vận dụng các kỹ năng mềm vào thực tế đời sống và công việc sau này, đồng thời mở rộng thế giới quan và có cái nhìn tích cực về cuộc sống, để từ đó thích ứng nhanh và thành công trong sự nghiệp và đời sống cá nhân sau này. 

Để nâng cao năng lực của thế hệ công dân mới, không thể không nhắc tới vai trò của giáo dục. Làm sao để vừa đảm bảo trang bị cho học sinh hệ thống kiến thức học thuật nền tảng cơ bản, vừa cho học sinh cơ hội được rèn luyện và phát triển các bộ kỹ năng, năng lực thông qua các trải nghiệm thực tế – là điều mà nhiều nhà giáo dục trăn trở. 

MAYA SCHOOL ĐÀO TẠO 16 KỸ NĂNG CỦA THẾ KỶ 21 NHƯ THẾ NÀO? 

Ngày nay, rất nhiều trường học và cơ sở giáo dục đang quan tâm nhiều hơn đến việc đào tạo các kỹ năng thực tế cho học sinh và sinh viên. Tuy nhiên, việc phát triển được khung chương trình đào tạo bộ kỹ năng hoàn chỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn và hạn chế. 

Maya School là một trong những trường học tiên phong đào tạo bài bản 16 Kỹ năng của thế kỷ 21 cho học sinh thông qua chương trình giáo dục học thuật và thực hành. 

Đặc biệt, áp dụng phương pháp Học qua dự án (Project-Based Learning), Maya thiết kế chương trình giáo dục thực hành cho phép học sinh được tham gia xây dựng và vận hành các dự án thực tế từ giai đoạn Tiểu học đến Trung học, nhằm tạo cơ hội cho học sinh rèn luyện các kỹ năng và biết ứng dụng chúng nhuần nhuyễn trong tình huống thực tế của đời sống. Theo đó, đầu mỗi năm học, học sinh được tự do đăng ký tham gia một “Xưởng” đại diện cho một khối ngành như Nông nghiệp, Tự động hóa, Thủ công, Nghệ thuật, Mộc, Ẩm thực. Xuyên suốt một học kỳ hoặc một năm học, học sinh sẽ được học và trực tiếp quản lý dự án tại Xưởng đó. 

Riêng đối với khối THCS, học sinh sẽ tự xây dựng và vận hành các dự án cộng đồng hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững. Trong năm học 2023 – 2024, dự án của học sinh THCS Maya tại các Xưởng bao gồm: 

• Xưởng Lá Mây Farm: Phát triển mô hình Aquaponic tại địa phương
• Xưởng Maya Kitchen: Xuất bản cẩm nang hướng dẫn nấu ăn theo mùa
• Xưởng Mộc Mira: Thiết kế hệ vận động vui chơi cho trẻ em mầm non ở vùng khó
• Xưởng Tự động hóa Mira: Hệ thống điện mặt trời tại trường Maya – The Power Changer
• Xưởng Thủ công Mỡ: Sản xuất đồ vải từ phương pháp nhuộm chàm tự nhiên
• Xưởng Mỹ thuật LEA: Sáng tác tranh, tượng về văn hóa các dân tộc Việt Nam 

Để giải quyết được các mục tiêu kinh tế – xã hội cụ thể mà dự án hướng đến, học sinh Maya phải trực tiếp tham gia vào quá trình nghiên cứu, phân tích, đánh giá, cũng như chủ động lên kế hoạch hoạt động, kế hoạch tài chính, thực thi dự án và giải quyết những vấn đề phát sinh. Với quan điểm để học sinh làm chủ dự án của chính mình, các thầy cô chuyên gia tại Maya chỉ đóng vai trò là người đồng hành và hỗ trợ các bạn trên hành trình ấy, thay vì can thiệp sâu vào các quyết định và hoạt động trong dự án. 

Chính nhờ có cơ hội học tập đi liền với thực hành trên những tình huống cụ thể trong đời sống, học sinh Maya phát triển rất nhanh những kỹ năng quan trọng như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, giao tiếp, cộng tác, sáng kiến,… Được sự hỗ trợ về kiến thức chuyên môn từ các thầy cô đã có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề, các bạn cũng được trau dồi thêm những kiến thức thực tiễn trong các khối ngành cụ thể, từ đó định hướng được niềm đam mê và phát triển lòng tin nội tại. Đó đều là những kỹ năng quan trọng mà công dân thế kỷ 21 cần có trong thời đại nhiều biến động hiện nay. 

Tham khảo thêm chương trình Giáo dục Thực Tế của Maya School tại: https://maya.edu.vn/tong-quan-chuong-trinh-giao-duc/#menu-3